Regel één tijdens een financiële crisis: laat je niet gek maken door de
kakofonie van beursgoeroes, beroepsanalisten en beleggingsexperts. Eén ding
is immers zeker: zij zijn ook in dolle paniek en vallen daarom terug op hun
oersentimenten.De optimisten zien het nog zitten, de pessimisten zien het
somber in. Geen ratio, vooral veel gevoel.

Zo zijn er positivo’s die de dalende aandelenkoersen doodleuk tot
subliem instapmoment verklaren, en azijnpissers die handenwrijvend roepen
dat deze crisis heel lang gaat duren. Er zijn gelijkhebbers die nu nog met
hun eeuwige “sell in may” durven aan te komen, en ontkenners die nog steeds
niet kunnen geloven dat de AEX onder de 500 punten is beland. En dan zijn er
natuurlijk nog de eeuwige technische analisten die ook nu weer met hun
ruitjespapier vol kleurige, maar volstrekt willekeurig getrokken lijntjes
klaarstaan om ons wijs te maken dat er een steun ligt op 480 of juist een
weerstand op 501.

Misschien is het in dit soort hectische tijden beter om voor een koele visie
buiten het kringetje van professionele beursvorsers te rade te gaan.

Bij de uiterst relaxte Franse econoom Charles Wyplosz, bijvoorbeeld. Op
VoxEU.org, de nieuwe opiniewebsite van de Europese denktank CEPR, legt de
aan Harvard gepromoveerde econoom in alle rust uit wat er volgens hem op de
internationale financiële markten aan de hand is. Het is een kalmerend
verhaal. Allereerst stelt Wyplosz drie feiten vast:

-De totale waarde van de beruchte Amerikaanse ‘subprime’ hypotheekleningen,
waarmee alle ellende begon, is relatief gering. Ook al kunnen steeds meer
niet-kredietwaardige huiseigenaren in de Verenigde Staten hun rente en
aflossing niet meer betalen, grote financiële instellingen moeten die
verliespost makkelijk aankunnen.

-De problemen op de Amerikaanse hypotheekmarkt komen allerminst als een
verrassing. Al jaren weet iedere expert dat er een crisis aan zit te komen.
Banken hebben dus ruim de tijd gehad om zich op de huidige ellende voor te
bereiden.

-De kredietrisico’s op de subprime hypotheken zijn via nieuwe, exotische
financiële producten doorverkocht aan investeerders en speculanten overal
ter wereld. Het risico is daarmee zeer dun uitgesmeerd. Natuurlijk zullen er
investeringsfondsen zijn waar te veel risico zit geconcentreerd – en die
zullen omvallen – maar over het algemeen maakt doorverkopen van risico de
zaak juist beter beheersbaar.

Zo. Dat klinkt al een stuk minder griezelig. Maar Wyplosz is niet alleen
relativerend, hij ziet ook gevaren. De hypotheekrisico’s zijn zo vaak
herverpakt en doorverkocht dat niemand meer weet wie nu precies welk risico
loopt. Uit iedere kast kunnen lijken vallen. En telkens als dat gebeurt,
schrikt de markt zich een ongeluk. Iedereen heeft risico ingekocht, dus
niemand is meer te vertrouwen. En zonder vertrouwen vriest de financiële
markt muurvast.

Precies daarom konden de centrale banken de afgelopen week niet anders
dan met overvloed aan liquiditeit proberen de banken op kamertemperatuur te
houden. Verstandig beleid dus, meent Wyplosz, en geen overreactie van de
centrale banken, zoals critici beweren.

Objectief gezien is er niet zoveel aan de hand. Het subprimeprobleem is
behapbaar, de risico’s zijn goed verdeeld en de centrale banken doen hun
werk. Wat volgens Wyplosz overblijft is de self-fulfilling prophecy op de
financiële markten. “Als zij geloven dat de zaak fout gaat, gaat het ook
fout”, schrijft de econoom. De crisis wordt dus net zo erg als wij zelf
toestaan.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl